Bewegwijzering of ‘Wayfinding’ is simpel gezegd het vinden van de weg door middel van signing. Dit is een essentieel deel van ons dagelijks leven, wij zijn immers altijd onderweg naar onze bestemmingen. Bewegwijzering omvat alle manieren waarop mensen zich in een ruimte oriënteren en zich van plaats naar plaats navigeren.

Een effectief bewegwijzeringsysteem is gebaseerd op het gedrag van mensen. Het vinden van de weg en het bereiken van de beoogde bestemming moet een gemakkelijk proces zijn. Slechte bewegwijzering kan zorgen voor stress onder bezoekers, wat resulteert in een negatieve bezoekerservaring, ronddwalende personen en inefficiëntie.

Wat is slechte bewegwijzering?

Een bewegwijzeringsysteem is ‘slecht’ wanneer het niet wordt begrepen door bezoekers, waardoor mensen verdwalen, de bestemmingen niet of te laat bereiken en daardoor stress ervaren, kortom een bewegwijzeringssysteem is slecht wanneer het niet aan de behoefte voldoet. Voorbeelden van ‘slechte’ bewegwijzering zijn vaak te vinden in een aantal hoofdoorzaken, vormgeving, planning, positionering en instandhouding. Specifieke voorbeelden zijn o.a.:

• Er is teveel informatie en tekst aanwezig, waardoor de belangrijkste boodschap niet meer overkomt. De bezoeker weet niet meer waar hij/zij moet kijken.
• De bewegwijzering is van slechte kwaliteit of oud en verkleurt waardoor deze niet meer goed leesbaar is.
• Er is geen rekening gehouden met leesafstand, waardoor de bewegwijzering niet (goed) leesbaar is). Of de plaatsing van de bewegwijzering is op een niet zichtbare plek en bezoekers lopen er voorbij. 

Maar wat is dan goede bewegwijzering?

Goede bewegwijzering bestaat uit logische routes weergegeven met begrijpelijke informatiedragers, oftewel duidelijke signing, geplaatst op strategische (knoop)punten. Een goede bewegwijzering speelt ook in op de mobiliteit en diversiteit van onze samenleving. Dit is terug te zien in een geharmoniseerde vormgeving, bekende informatietekens en het kleurgebruik. Dit klinkt simpel, maar vaak is het een uitdaging voor bedrijven om dit in de praktijk toe te passen. Naast een stuk basiskennis van de mogelijkheden van materialen, vormgeving, informatietekens (pictogrammen) en kleurgebruik speelt ook het aspect bedrijfs(over)bekendheid en bedrijfsblindheid wanneer eigen medewerkers een dergelijk systeem zelf deels of volledig gaan ontwerpen.

Gelukkig zijn er daarom een aantal richtlijnen vanuit de ‘International Organisation for Standardization’, beter bekend als ISO-normen. Deze normen geven houvast bij het ontwikkelen van een bewegwijzeringsplan.

Blomsma Signs & Safety is op de hoogte van de laatste ontwikkelingen van relevante ISO-normen, zodat wij bij het ontwerpen en realiseren van een bewegwijzeringsysteem minimaal aan de eisen en voorschriften voldoen.

ISO normen die van toepassing zijn op bewegwijzering

Normen zijn afspraken voor en door de markt. Ze zorgen voor verbetering van producten, diensten en processen. Als het aankomt op een goed bewegwijzeringsysteem, zijn een aantal ISO-normen van toepassing. Hieronder lichten we NEN-ISO 28564 kort toe.

Let op: de toelichting hieronder is slechts een ruwe samenvatting, samengesteld door Blomsma Signs & Safety. Raadpleeg NEN-ISO 28564 voor een compleet overzicht van alle normen.

NEN-ISO 28564-1: Plattegronden, kaarten en schema’s

Plattegronden, kaarten en schema’s zijn gemaakt om mensen te voorzien van informatie. Soms kan het echter lastig zijn om met alleen deze informatie de weg te vinden. Waar nodig moeten ze daarom worden gebruikt in combinatie met signing als onderdeel van een geïntegreerd bewegwijzeringsysteem.

Wat betreft het design van deze vorm van signing is het van belang dat er niet teveel tekst aanwezig is. Is er naast de lokale taal een andere taal nodig? Gebruik dan Engels. Hou de tekst leesbaar en simpel. Bovendien moeten ook mensen met een beperking de tekst kunnen lezen.

Gebruikt u symbolen op uw plattegrond? Dan moeten deze worden gebruikt uit ISO 7001 en wanneer er ook veiligheidssymbolen worden gebruikt de ISO 7010. Ook moeten plattegronden een duidelijke titel hebben en het i-symbool voor informatie bevatten.

Een plattegrond moet overzichtelijk worden gemaakt door een ‘u bent hier’ punt toe te voegen. Kleurgebruik en vakindeling is van belang om een plattegrond overzichtelijk te maken, bijvoorbeeld met behulp van een legenda.

Plattegronden worden geplaatst op logische locaties, zoals bij ingangen, knooppunten of andere ‘beslismomenten’. Ze moeten bovendien goed zichtbaar zijn en niet voor opstoppingen zorgen.

NEN-ISO 28564-2: Bewegwijzering

ISO 28564-2 richt zich op het design van signing in publieke ruimtes als winkelcentra, ziekenhuizen en vliegvelden.

Net als bij de ISO normen voor plattegronden, dient er rekening te worden gehouden met de tekst(grootte), leesbaarheid en de gekozen taal. De signing moet duidelijk zichtbaar zijn, ook voor mensen met een beperking.

Daarnaast moet u ook rekening houden met kleurcombinaties. Combinaties van veiligheidskleuren en vormen zoals gespecificeerd in ISO 3864-1 en ISO 3864-3 moeten worden vermeden om verwarring te voorkomen. Reguliere grafische informatiesymbolen worden toegepast volgens de ISO 7001. Het gebruik van pijlen is altijd in combinatie met symbolen en/of tekst. Bij de representatie van pijlen wordt eveneens gekeken naar de ISO 7001.

Voor de productie van signing kunnen verschillende materialen worden gekozen. Hierbij wordt gedacht aan bijvoorbeeld milieu, zonlicht, weersomstandigheden en verlichtende eigenschappen.  Borden mogen niet (te veel) schitteren en reflecteren en wanneer borden ook s’ avonds zichtbaar moeten zijn, dienen deze verlicht of aangelicht worden.

NEN-ISO 28564-3: Informatieve indexborden

Ook informatieve indexborden moeten goed leesbaar zijn (lettertype, grootte, kleur). De informatie moet op zijn minst bestaan uit een titel, informatie over de locatie en content informatie. Het gebruik van grafische symbolen (uit ISO 7001) kan het makkelijker maken voor gebruikers om de informatie te begrijpen.

Minimaliseer het gebruik van tekst bij symbolen en denk zorgvuldig na over kleurgebruik. Gebruik verschillende kleuren om extra duidelijkheid te geven en hou rekening met contrasten.

Net als andere borden in een bewegwijzeringsysteem, moet worden nagedacht over aspecten als milieu (duurzaamheid), zonlicht, weersomstandigheden, verwachte levensduur, veiligheidsmaatregelen, grafische locatie en verlichting. Een index bord mag niet reflecteren of schitteren in het licht. Indien het bord ook s’ nachts moet worden gezien, moet het goed worden verlicht. Ook moeten de borden gemakkelijk kunnen worden schoongemaakt en onderhouden.

Vluchtroutes en ontruimingsplattegronden als onderdeel van uw bewegwijzeringsysteem

Een belangrijk onderdeel van wayfinding zijn vluchtroutes en ontruimingsplattegronden. Deze vorm van signing kan uiteraard ook deels in uw huisstijl worden geproduceerd, maar dienen op de eerste plaats duidelijk en herkenbaar te zijn voor iedereen. In het geval van een calamiteit staat veiligheid voorop. 

Bij het ontwerpen en plaatsen van ontruimingsplattegronden werken wij altijd met de NEN-ISO 23601 normen (ISO 23601:2009,IDT). Voor het gebruik van veiligheidssignalering en vluchtroutes zijn dat het wettelijke kader en normen zoals de ISOI 7010 en de ISO 16069. Door deze internationale standaarden nauw te volgen stimuleren we de herkenbaarheid door een geharmoniseerde uitvoering en verlagen we de kans op het risico dat er verwarring ontstaat tijdens calamiteiten.

Wat kunnen wij voor u betekenen?

 Zoals u heeft kunnen lezen in dit artikel, komt er veel kijken bij het plannen en implementeren van goede bewegwijzering. Blomsma Signs & Safety biedt u meer dan 40 jaar ervaring en een uitstekende kwaliteit. Wij nemen graag uw zorgen uit handen en zorgen voor een mooi bewegwijzeringsysteem dat niet alleen voldoet aan alle normen, maar ook naadloos aansluit bij uw huisstijl.

Wilt u meer weten? Neem dan contact met ons op.